آشنایی با خانه مشروطه در تبریز - وبلاگ راضانی

در بافت قدیمی شهر تبریز جایی در غرب بازار معروف این شهر در روبروی مسجد جامع، خانه ای تاریخی خودنمایی می نماید. خانه ای که در نگاه اول سبک معماری قاجاری اش نظرتان را جلب می نماید و به شما می گوید که با خانه ای تاریخی طرف هستید. این خانه بیش از 100 سال پیش در حوالی انقلاب مشروطه، فعال ترین روزهای خود را می گذراند چون محلی برای دور هم جمع شدن های بزرگان مشروطه بود. آن ها به اینجا می آمدند و تصمیم های تاریخ سازی را برای ایران می گرفتند برای همین هم هست که به آن خانه مشروطه می گویند. حیف است به تبریز بروید و این خانه، معماری مجذوب نماینده و آثار تاریخی اش را از نزدیک نبینید.

خانه مشروطه خانه ای دو طبقه و بزرگ با مساحت 1300 متر مربع است که ساخت آن به سال 1247 برمی گردد. در آن موقع شخصی به نام حاج ولی معمار این خانه را با معماری مجذوب نمایندهی از سنگ، آجر و خشت ساخت. این خانه روزگاری خانه شخصی حاج مهدی کوزه کنانی بود، او بازرگان و آزادی خواه بود برای همین برای یاری به آزادی خواهی، مشروطه خواستار را پشتیبانی اقتصادی می کرد و این خانه را در اختیار شان قرار داد تا در اینجا جمع شوند، جلسه بگیرند، مشورت نمایند و تصمیم های مهم بگیرند. داستان تاریخی این خانه از زمانی آغاز می گردد که محمد علی شاه مجلس را به توپ بست با این کار بزرگان مشروطه که راستا مشروطیت را در خطر تماشاد به این خانه آمدند تا در پی راه حل باشند. حتما برایتان جالب است که بدانید این خانه محل رفت و آمدهای شخصیت های مهمی مثل باقرخان و ستارخان بوده است.

در سال 1357 برای تبدیل شدن این خانه تاریخی به موزه تغییراتی در اتاق ها و تالارهای آن به وجود آمد و اسناد تاریخی مربوط به مشروطه در قسمتی ویژه به نمایش در آمد. بعد از این اقدامات، خانه به روی بازدید عموم مردم باز شد. وقتی به بازدید از این موزه بروید آثار تاریخی ای مثل وسایل شخصی سران مشروطه، اسلحه کمری ستارخان، فرش مشروطه و … نظرتان را جلب می نماید. خانه ویژگی های معماری منحصربفردی دارد که آن را از دیگر خانه ها متمایز نموده است.در نمای بیرونی، پنجره های ارسی و درب های با تزئیات منبت به آن نمایی تماشای بخشیده است. نورگیرها، ستون هایی با تزئینات گچ بری، ساختمان کلاه فرنگی و پنجره هایی با شیشه های رنگی از ویژگی های معمای قاجاری است که در این ساختمان به خوبی به کار رفته است.

با وارد شدن به داخل این خانه حیاط زیبایی را می بینید که حوض، گل کاری ها و چمن کاری ها به آن طراوت خاصی بخشیده است. نورگیر سرسرا بر روی چهار ستون بلند قرار گرفته است که هر کدام از این ستون ها سرستون هایی با گچ بری های زیبا دارند و داخلش با شیشه های رنگی و آینه تزئین شده است. در طبقه اول 6 اتاق و سرسرا و در طبقه دوم سالنی بزرگ هست که در سرسرای آن 6 اتاق قرار گرفته است. همین که پا به داخل این خانه می گذارید انگار به بیش از 100 سال قبل سفر نموده اید، پنجره ها و در و دیوار و به طور کلی معماری قاجاری خانه و تزئینات اش می تواند شما را در کوتاهترین زمان ممکن به زمان های گذشته ببرد. در کنار این ها، آثار تاریخی مشروطیت است که سفر تاریخی تان را کامل تر می نماید؛ در قسمتی از خانه به محلی وارد می شوید که پر از تندیس های شخصیت هایی از دوران آغازین مشروطیت مثل ستارخان، باقرخان، جهانگیرخان صور اسرافیل و … است. در قسمت دیگری از آن عکس هایی از شخصیت هایی مثل مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و دیگر مخالفان مشروطه را می بینید که آن ها را در شب نامه های دوره مشروطه تکثیر می کردند. در اینجا می توانید از سندهای تاریخی زیادی که مربوط به انقلاب مشروطه و فرمان مشروطه هستند تماشا کنید .

حتما در طبقه دوم از سرسرا و اتاق مشرف به حیاط تماشا کنید چون زیباترین قسمت این خانه است و با در و پنجره های مشبک با شیشه الوان تزئین شده است. اتاق های جانبی (گوشوار) سقفی چوبی دارند که با هشت ضلعی های برجسته تزئین شده اند و برای زیبایی درهای چوبی هم از طرح های برجسته اسلیمی و گل و برگ استفاده شده است. این خانه که در سال 1367 به مالکیت سازمان میراث فرهنگی در آمد از آثار ملی ایران است و در سال 1354 به ثبت ملی رسیده است. خانه مشروطه دسترسی راحتی دارد و از آنجایی که در نزدیکی بازار سنتی تبریز است می توانید بعد از بازدید از آن به بازار تاریخی تبریز هم سر بزنید.