چوب مسواک؛ با مسواک گیاهی ایران آشنا شویم - وبلاگ راضانی

به گزارش ایرنا، گفته می گردد طی سالیان اخیر استفاده از چوب مسواک موسوم به اراک در بسیاری از کشور های اروپایی رایج شده به گونه ای که در حال حاضر در قالب تبلیغات مختلف، داروخانه ها، مراکز عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی در این کشور ها اقدام به فروش این نوع چوب مسواک ها می نمایند.

سؤالی که در فکر بسیاری از افراد وجود دارد این است که چرا بسیاری از ما با وجود مقید بودن به استفاده از مسواک و خمیردندان حداقل یک یا دو نوبت در روز و مراعات بسیاری از توصیه های دندان پزشکان، باز هم شرایط دندانهایمان چندان تعریفی ندارد و غالب افرادی که سن آن ها به بالای 20 یا 30 می رسد، با مسائل حاد دندان و لثه روبرو هستند.

چالش های پرسروصدایی درباره استفاده از فلوراید و تشکیک در قدرت این ماده برای جلوگیری از پوسیدگی دندان راه افتاده است به گونه ای که برخی تحقیقات مستقل، نه تن ها فلوراید را به هیچ عنوان مانع پوسیدگی دندان نمی دانند بلکه از این ماده به عنوان یکی از عوامل پرخطر برای بدن انسان یاد می نمایند که تنها یکی از عوارض آن، پوسیدگی دندان و تخریب بافت های استخوانی ذکر می گردد.

با مسواک گیاهی بومی ایران آشنا شویم

الهام اشرفی دکترای تخصصی اصلاح نباتات دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز با بیان اینکه چوب مسواک یا (Arak) یکی از مواد مؤثر در بهداشت دهان و دندان است گفت: سازمان بهداشت جهانی استفاده از مسواک گیاهی را توصیه نموده است؛ چرا که تأثیر مثبت چوب مسواک بر پاتوژن های پوسیدگی دندان ثابت شده است.

وی با بیان اینکه گیاه مسواک درختچه ای از خانواده سالوادوراسه با نام علمی سالوادورا پرسیکا و نام عمومی مسواک است و در زبان فارسی آن را اراک (Arak) می خوانند افزود: این گیاه بومی نواحی جنوبی ایران است و برگ، میوه، دانه، پوست و ریشه آن مصارف درمانی بسیار دارد. ریشه این گیاه چوبی مانند رشته های مسواک است و بیش از 1400 سال است که در بسیاری از کشور ها به جای مسواک امروزی برای پاکیزه سازی دندان از آن استفاده می شده است.

اثرات آرامبخشی چوب مسواک

این متخصص اصلاح نباتات با اشاره به اینکه تحقیقات مربوط به اثرات فارماکولوژیک در زمینه چوب مسواک، اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، ترمیم نمایندگی زخم و اثرات آرامبخشی آن را به اثبات رسانیده است افزود: درخت مسواک به دلیل دارا بودن ترکیباتی نظیر تری متیل آمین، الکالوئید های سالوادرین، کلراید، فلوراید، سیلیکا، سولفور، روغن خردل، ویتامین C، صمغ، اندازه کمی تانین و استرول اثر ضد باکتری، ضد تب و ضد تحریک لثه دارد. از سویی دیگر ساقه ها و ریشه های این گیاه بافت لیفی دارد و به راحتی روی دندان ها ساییده می گردد.

اشرفی افزود: برخی از چوب های جویدنی ترکیبات قلیایی ضد باکتری دارند و نتایج پژوهش های اخیر روی درخت مسواک در باکتری های دهانی نشان داد که عصاره خاماین چوب اثر بازدارندگی در مقابل رشد باکتری های دهانی دارد. بر اساس اطلاعاتی که راجع به ترکیبات شیمیایی و خصوصیات دارویی چوب مسواک ارائه شده است، این گیاه به دلیل فلوراید بالا، اثر ضد پوسیدگی قوی دارد. بعلاوه استفاده منظم و مرتب از چوب های مسواک ممکن است موجب کنترل تشکیل و فعالیت پلاک های دهان و دندان گردد.

این دکترای تخصصی اصلاح نباتات دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز افزود: با وجود اینکه دانش های مربوط به بهداشت دهان و دندان به صورت روزآمد در سطح جهان در حال پیشرفت است، اما شاهد افزایش پوسیدگی های دندانی و بیماری های لثه هستیم که مهم ترین دلیل آن، استفاده وسیع قند ها در مواد خوراکی، کمبود فلوراید و کلسیم در تغذیه و نبود مراقبت های بهداشتی است. با این وجود امروزه استفاده از گیاه مسواک برای تمیز کردن، استحکام و جلوگیری از پوسیدگی دندان توصیه شده است.

وی افزود: مطالعات بسیاری نشان داده است که اثر ضد باکتری، ضد پوسیدگی، ضد پلاک و ضد قارچی این چوب ها به وسیله واکنش های مکانیکی و شیمیایی ایجاد می گردد.

درخت مسواک، یا اراک (به عربی: الأراک)، درختی است همواره سبز که از چوب آن مسواک می سازند. وچوبی رشته مانند دارد.

ارتفاع درخت اراک بین دو تا پنج متر است. شاخه های آن باریک و گرد، و برگ های آن به خاطر وجود مادهٔ روغنی سبز رنگ، درخشان است، و شیره ای به رنگ زرد مایل به سبز روشن از آن خارج می گردد. از گل آن میوه ای شبیه به گیلاس بدست می آید که به صورت خوشه و خوردنی است.

آب و هوای گرم و استوائی محل مناسبی برای رشد این درخت است. درخت اراک در مناطقی از ایران، حبشه، سودان، عربستان، مصر، هند، یمن یافت می گردد. مهمترین نواحی رویش آن در ایران لار، بندرعباس، میناب، مکران و چاه بهار است