شوستاکوویچ و الیاسبرگ، مردانی که شهر در حال مرگ لنینگراد را با موسیقی و امید زنده کردند ، معرفی کتاب رهبر ارکستر، نوشته سارا کوئیگلی - وبلاگ راضانی

در روز 8 سپتامبر سال 1941، نازی ها دومین شهر عظیم روسیه یعنی لنینگراد را محاصره کردند و کلیه ارتباطش را با جهانی خارج قطع کردند. هیتلر دستور داده بود که این شهر از چهره جهان پاک گردد.

در سه سال بعدی 1.4 میلیون نفر از ساکنان شهر، شهر را ترک کردند یا تخلیه شدند و 1.5 میلیون نفر در اثر گرسنگی یا علل دیگر مردند. وقتی محاصره شهر خاتکه پیدا کرد، تنها 700 هزار نفر در داخل آن زنده مانده بودند.

یکی از کسانی که از شهر تخلیه شد، دیمیتری شوستاکوویچ بود. بله! همان آهنگساز مشهور تاریخ موسیقی جهان. مردی که از چند سال قبل آوازه شهرتش همه جا را گرفته بود، دستگاه داخلی دولتی شوروی احساس دوگانه ای نسبت به او داشت.

او قبل از اینکه از شهر برود سه موومان از سمفونی تازه خود را به انتها برده بود. در آن زمانه بلاخیز، او به این فکر افتاد که در این شهر در حال مرگ، با هنر روح تازه ای بدمد. اما ارکستر فیلارمونیک اصلی این شهر را ترک نموده بود و فقط ارکستر رادیوی این شهر به جای مانده بود.

شوستاکوویچ خانواده اش شهر را ترک نموده بودند، اما یک کپی از سمفونی او با یک هواپیمای سبک که بر فراز شهر پرواز می کرد، پایین انداخته شد.

حتی آن دسته از موسیقی نوازهایی که سالم بودند از نظر جسمی ضعیف شده بودند و روان از هم گسیخته ای به خاطر مصائب جنگ پیدا نموده بودند. به علاوه سمفونی حدود یک ساعت و 15 دقیقه ای هم پیچیده بود و تمرکز روی آن با تروماهای روحی وارده، سخت بود.

رهبری این ارکستر خسته را فردی به نام کارل الیاسبرگ بر عهده داشت. او کارش در شرایطی آغاز کرد که تنها 15 موزیسین داشت. فراخوانی انجام شد تا هر موزیسین دیگری که در شهر به جای مانده به گروه آنها بپیوندند، حتی اگر در شرایط سختی مانند مرگ اعضای خانواده شان باشند.

در9 آگوست سال 1942 شهر شکست ناپذیر، شاهد اجرای نخستین سمفونی هفتم شوستاکوویچ بود. بلندگوهایی با صدای بلن صدای ارکستر را به گوش آلمانی ها هم می رساندند، دقایقی بعد از اتمام کنسرت، همچنان سکوت بهت همه جا را فراگرفته بود.

در کتاب رهبر ارکستر، نوشته سارا کوئیگلی، این نویسنده اطلاعات واقعی تاریخی را دراماتیزه نموده، او نه تنها شوستاکوویچ و الیاسبرگ را زنده نموده، بلکه به نوعی روح روس را هم زنده نموده است.

این نویسنده یک شهروندی نیوزیلندی است که در شهر برلین زندگی می نماید.

اجراهای متعددی از سمفونی هفتم در یوتیوب وجود دارد.

کتاب رهبر ارکستر

نویسنده: سارا کوئیگلی

مترجم: فاطمه تناسان

نشر نیماژ

بخوانید:

معرفی کتاب هیاهوی زمان