سمیرا در سریال زخم کاری؛ نقشی برای تولد دوباره رعنا آزادی ور - وبلاگ راضانی

محمدحسین مهدویان با توجه به ویژگی های این کاراکتر، رعنا آزادی ور را برای یکی از نقش های مهم و حساس سریالش انتخاب کرد. مهدویان که سریال زخم کاری را با نگاهی به تراژدی مکبث ساخته، برای انتخاب نقش سمیرا که در اصل همان لیدی مکبث نمایشنامه است، دست به ریسک بزرگی زد. او نقش سمیرا را به رعنا آزادی ور که در طول این سال ها فیلمی شاخص و بازی ای به یادماندنی نداشته داد تا با این کار جسارت زیادی به خرج دهد. سمیرا یکی از اصلی ترین شخصیت های سریال زخم کاری است و اگر این انتخاب نقش با شکست روبه رو می شد کلیت سریال زیر سوال می رفت.

شروع خوب

اما چرا می گوییم مهدویان برای دادن این نقش به آزادی ور ریسک کرد و جسارت به خرج داد؟ دلیلش به کارنامه بازیگری آزادی ور برمی شود. این بازیگر در طول سال های اخیر نقش برجسته و خاصی را در سینما بازی نکرده و جز یکسری نقش معمولی چیز زیادی در فکر مردم از بازی های او نمانده است.

آزادی ور سینما را با فیلم های مهم و کارگردانان صاحب نامی شروع کرد و در شروع کارش خیلی ها فکر می کردند او در آینده به یکی از ستاره های زن سینمای ایران تبدیل خواهد شد، ولی انتخاب نقش های اشتباه، آزادی ور را به بازیگری درجه دو تبدیل کرد.

این بازیگر در اولین تجربه بازیگری اش در سینما یکی از نقش های فرعی در فیلم مارمولک را برعهده داشت و به خوبی توانست از عهده نقش بربیاد و بازی اش به یکی از نقاط قوت فیلم تبدیل شد. عشوه و طنازی های او در مقابل رضا مارمولک خیلی به اندازه و درست بود و این بازیگر در مواجهه با بازیگر سرشناسی چون پرویز پرستویی کم نیاورد و خیلی خوب ایفای نقش کرد.

نقش فائزه در فیلمی مثل مارمولک کافی بود تا نام او خیلی زود در میان دیگر کارگردانان بپیچد و سیل پیشنهادها را به سویش روانه کند. او در مدت زمان کوتاهی در فیلم های زیادی به ایفای نقش پرداخت و فرصت همکاری با کارگردانان مطرحی مثل علیرضا داودنژاد، بهمن فرمان آرا، مانی حقیقی و فریدون جیرانی را پیدا کرد. همین کارنامه پر و پیمان در آن سال ها سبب شد تا عباس کیارستمی از او برای بازی در فیلم شیرین دعوت کند. فیلمی خاص و ماندگار که جمعی از بهترین بازیگران زن سینمای ایران مقابل دوربین کیارستمی قرار گرفتند و به هنرنمایی پرداختند.

آزادی ورِ جوان به واسطه تجربه های ارزشمندی که در طول همکاری با این کارگردانان پیدا کرده بود، از طریق اصغر فرهادی برای فیلم درباره الی انتخاب شد. این فیلم در سال های دهه هشتاد یکی از مهم ترین فیلم های سینمای ایران به تعداد می رفت و در بسکمک از جشنواره های خارجی هم به نمایش در آمد و مورد تحسین قرار گرفت.

دوران افول

تا به اینجا همه چیز برای آزادی ور خوب و رویایی پیش می رفت و بازی و دیده شدن در فیلم فرهادی می توانست یک سکوی پرتاب بزرگ برای او باشد ولی دقیقا از همین نقطه همه چیز برای او برعکس پیش رفت. از درباره الی به بعد ما دیگر بازیِ درخشانی از آزادی ور نمی بینیم و فقط بازی در نقش های معمولی را از او شاهد هستیم.

از بازی در نقش نازی در درباره الی دیگر نقش ماندگاری که در فکر تماشاگران مانده باشد از او سراغ نداریم و او هر چه بازی کرده نقش های معمولی و کم خاصیت بوده است. همین انتخاب های غلط و نادرست بزرگترین ضربه را به کارنامه کاری این بازیگر زد و باعث شد او از دایره ی ستاره های زن سینمای ایران دور بماند.

احیای دوباره نام و نشان دادن دوباره توانایی ها در سینما کار سختی است. گاهی فرصت های سوخته و از دست رفته دیگر برنمی گردند و فرصتی برای جبران پیش نمی آید. اما این بار شانس با آزادی ور یار بود تا او یک بار دیگر توانایی هایش را در یک اثر پربیننده نشان دهد. مهدویان با دادن نقش سمیرا به آزادی ور شانسی بزرگ به این بازیگر داد تا او نشان دهد که هنوز ذوق و قریحه اش در بازیگری تمام نشده و هنوز هم می تواند در نقش های مهم و حساس بدرخشد.

گاه بازیگران با انتخاب نقش های پیش پا افتاده، یادشان می رود چه توانایی و استعدادی در بازیگری دارند و وقتی یک کارگردان آن عنصر درونی را کشف می کند و بازیگر متوجه توانایی هایش می شود، تازه آنجا می فهمد که در هر کاری نباید حاضر شد و برای پول نباید به هر نقشی جواب مثبت داد.

مهدویان در بازی گرفتن از بازیگرانش خیلی خوب عمل می کند. او به خوبی در فیلم های سینمایی اش نشان داده که چه توانایی بالایی در هدایت بازیگرانش به سمت خلق هرچه بهتر یک شخصیت دارد. او از زمانی که هادی حجازی فر را برای نقش مهم و حساس ایستاده در غبار انتخاب کرد، نشان داد از ریسک کردن نمی ترسد. او بعدها همین کار را با جواد عزتی هم انجام داد و یکی از جدی ترین نقش های فیلم سینمایی اش را به او داد تا مشخص شود در انتخاب و شناخت بازیگر توانایی بالایی دارد.

ریسک کارگردان

کارگردان سریال زخم کاری با همین توانایی رعنا آزادی ور را برای یکی از اصلی ترین نقش های سریال جدیدش انتخاب کرد و به نوعی با این کار دست به ریسک بزرگی زد. البته این ریسک خیلی زود جواب داد و آزادی ور تا به اینجا به بهترین شکل از ایفای نقش سمیرا برآمده و به یکی از جذابیت های سریال تبدیل شده است. او در نقش سمیرا بیشتر از قبل حضور دارد و از سایه درآمده و حالا دیگر سریال بر مدار شخصیت و تصمیم های او می چرخد.

شخصیت سمیرا همانند شخصیت لیدی مکبث چند وجهی و چند بعدی است. آزادی ور با بازی اش در این نقش نشان داده به درک درستی از شخصیت لیدی مکبث رسیده و به درستی می تواند ابعاد مختلف شخصیتی سمیرا را بازی کند. ایفای نقش سمیرا، توانایی و استعداد بازیگری آزادی ور را به ما یادآوری کرد. بازی در زخم کاری توانایی های بالقوه این بازیگر را بالفعل رسانید.

اگر بخواهیم به اولین قسمت های سریال برگردیم و شخصیت سمیرا را تحلیل کنیم، او را زنی قوی و قدرتمند می بینیم که می خواهد شوهرش هم شخصیتی قوی داشته باشد و از خودش ضعفی نشان ندهد. پس از همان اولین قسمت ها مشخص می شود که شخصیت مالک تحث تاثیر سمیرا واقع شده است و در اصل این سمیرا است که او را به این سمت و آن سمت می کشاند.

سمیرا در پشت پرده تمام جاه طلبی های مالک واقع شده است و اوست که شوهرش را برای گرفتن تصمیم های شیطانی تحریک می کند. مالک در برابر سمیرا بی دفاع، زبون و حقیر است و این سمیراست که دست بالا را در اختیار دارد. سمیرا برای رسیدن به اهدافش از کشتن آدم ها ابایی ندارد و به راحتی هر چیزی که سر راهش باشد را از میان برمی دارد.

جاه طلب و انتقام جو

با وجود نقشه های شیطانی سمیرا ما او را کاملا سیاه نمی بینیم. شخصیت او در سریال نه آنقدر سیاه است که دوستش نداشته باشیم و نه آنقدر سفید است که عاشقش شویم. شاید او شخصیتی سرد و دلی سنگ داشته باشد ولی در باطن می دانیم او تمام این کارها را برای خودش نمی کند و چه عشقی نسبت به فرزندانش در وجودش است. او برای حفاظت از بچه هایش هر کاری می کند وهمین عشق مادرانه سبب می شود تا ما از او بیزار نشویم.

الان دیگر همه ما متوجه نیت و کارهای سمیرا شده ایم اما باز از او متنفر نیستیم. چرا که می دانیم او چه زخم های عمیقی خورده و می فهمیم او تمام این کارها را برای یک هدف بزرگتر که همان بچه هایش باشند، انجام می دهد. سمیرا ذاتا آدمی پلید و بدجنس نبوده و شرایط او را به چنین آدمی بدل کرده است. شاید این مهم ترین دلیل برای متنفر نشدن از او باشد. گاهی رگه هایی از عذاب وجدان را می توان در اعماق وجود سمیرا پیدا کرد. او مثل تمام آدم های زخم خورده دریایی مواج از حس انتقام، جاه طلبی، قساوت، پشیمانی و عذاب وجدان را در درونش دارد و مدام با این حس ها در درونش کلنجار می رود.

سمیرا همانطور که در یکی از قسمت ها می گوید شرافت، عمر و زندگی اش را برای حفاظت از بچه هایش گذاشته و برای رسیدن به اهدافش به کسی مثل مالک نیاز داشته است. سمیرا انقدر پول دارد که راحت زندگی کند ولی جاه طلبی هایش باعث شده تا او به میراث خانوادگی مالک چشم بدوزد. زندگی او از حد نرمال بسیار بالاتر است ولی تمام این ها برای سمیرا کافی نیست و او می خواهد تمام پول ها را داشته باشد.

او دوست ندارد نقطه ضعفی داشته باشد در حالیکه خودش می داند آنقدرها هم قوی نیست. سمیرا فقط تظاهر به قوی بودن می کند و در موقعیت های سخت بسیار آسیب پذیر است. او هر کاری می کند تا قوی به نظر برسد ولی در برابر فرزندانش خلع سلاح می شود و در لاک دفاعی فرو می رود. او مثل همه آدم های دیگر نقطه ضعف هایی دارد و در برابر نقطه ضعف هایش شکننده می شود. خودش این را می داند ولی نمی خواهد قبول و باورش کند. سمیرا با خودش هم سرسختی می کند و لجوجانه نمی خواهد واقعیت را در قبال خودش بپذیرد.

بازی با چهره

سمیرا در کنار جاه طلبی هایش تشنه انتقام هم هست. در درونش گرگ های وحشی و گرسنه زیادی تشنه انتقامند اما او اجازه نمی دهد این حس انتقام در صورتش نمایانگر شود. صورت او در بیشتر مواقع خونسرد و بدون احساس است و خبری از سِر درون نمی دهد.

میمیک چهره آزادی ور برای درآوردن چنین نقشی خیلی به او کمک می کند. گاهی چهره او چنان خالی از عاطفه و خشم می شود که انگار هیچ اتفاقی در این دنیا نمی تواند او را تکان دهد، گاهی هم او چنان ضعیف و شکننده می شود که گویی با نسیمی از بین خواهد رفت.

شاید او برای رسیدن به اهدافش مجبور شود از شوهرش هم عبور کند، ولی باز دلش به حال او می سوزد. سمیرا هم می خواهد شوهرش را در منجلاب و بدبختی غرق کند هم نقشه هایش برای شوهرش موجب آزارش می شود. او می داند که مالک در حقش خیانت می کند ولی برای رسیدن به هدفش به خیانت های او نیاز دارد اما باز ته دل از این کار شوهرش رنج می کشد و آرام اشک می ریزد.

یکی از بهترین لحظات بازی آزادی ور هنگامی است که او این حالت های دوگانه را بازی می کند. زمانی که او از درون در حال شکستن است ولی می خواهد احساسش را با صورتش نشان ندهد و فقط چشم هایش هستند که با اشک هایشان نشان از تلاطم درونی اش می دهند. او با چشم هایی بدون احساس اشک می ریزد و این اشک ها دردهای درونی این آدم را به بیننده نشان می دهد.

تولد دوباره

آزادی ور در نقش سمیرا یکی از بهترین بازی هایش را دارد و به خوبی می تواند حالت های یک شخصیت عاشق، مجنون، سنگدل، پلید و حتی گاه معصوم را بازی کند. همین شخصیت چندوجهی، کاراکتر سمیرا را سخت و پیچیده کرده است. سمیرا پیچیده ترین شخصیت در سریال زخم کاری را دارد و آزادی ور به بهترین شکل از عهده این نقش برآمده است.

عمده هنر آزادی ور در سریال همین است. او به قاعده و درست بازی می کند و بازی اش دچار اغراق نمی شود. خندیدن، عصبانی شدن ، گریه کردن و تمام حالات شخصیت سمیرا اندازه و درست است. بازی آزادی ور شخصیت سمیرا را باورپذیر کرده و او را از یک تیپ کلیشه ای به شخصیتی چند بعدی تبدیل کرده است.

آزادی ور به خوبی درک کرده که برای درآوردن چنین نقشی باید حالت چهره و تن صدایش چگونه باشد. حتی بازی بدون دیالوگ او هم خیلی خوب است. او در بعضی صحنه ها بدون گفتن دیالوگ خاصی با حالت چهره و نوع نگاهش تمام حس را به بیننده منتقل می کند.

آزادی ور خیلی خوب از اجزای صورتش برای نشان دادن احساسش بازی می گیرد. حالت چهره و نوع نگاه سمیرا در طول سریال احساس شخصیت را به بیننده منتقل می کند. این نشانی از پختگی آزادی ور در بازیگری دارد که چنین می تواند با حالت چهره اش بیننده را تحت تاثیر قرار دهد.

بازی درخشان و قابل قبول آزادی ور در نقش سمیرا نشان می دهد چگونه یک کارگردان می تواند از بازیگرش بازی بگیرد. این به هنر مهدویان برمی شود که این بازیگر را از نقش های سطحی و معمولی نجات داد و بار دیگر به سطحی عالی از بازیگری رساند.

آزادی ور با بازی در زخم کاری نشان داد توانایی های لازم برای پذیرفتن نقش های بزرگ را دارد. او مخاطبان را با وجهی تازه از بازی اش آشنا کرد و شاید بازی در نقش سمیرا در حکم تولدی دوباره برای آزادی ور باشد. حالا او و ما می دانیم او چه قابلیت و استعدادی در بازیگری دارد و اگر این بار دست به انتخاب های درست بزند، باید منتظر درخشش او در سینما هم باشیم. گویی او در آستانه چهل سالگی در مسیری تازه قدم گذاشته است.