راهنمای سفر به کویر مرنجاب - وبلاگ راضانی

خلاصه ای از تاریخچه این کویر

در خصوص قدمت و تاریخچه پیدایش کویر مرنجاب اصفهان حرف های ضد و نقیض بسیاری به گوش می رسد که اگر بخواهیم تمام این ادعاها را مورد بررسی قرار دهیم، قطعا هم از عهده مطلب راهنمای سفر به کویر مرنجاب خارج خواهد شد و هم از صبر و حوصله شما عزیزان!

به خاطر همین سعی کردیم تا کمی بصورت فشرده در خصوص تاریخچه کویر مرنجاب اصفهان برایتان صحبت کنیم و قدری بیشتر شما را با این منطقه بکر و دوست داشتنی آشنا نماییم. بنابر سخن مورخان و محققان تاریخی کشورمان، نام مرنجاب از طریق شاه عباس که از حاکمان سلسله صفوی در ایران می باشد، بر روی این کویر گذاشته شده که البته بعدها کاشف بعمل آمده که خود شاه عباس صفوی هم از این نامگذاری کاملا بی اطلاع بوده است!

با این حال در زمان همین شاه صفوی بود که کاروانسراها و ایستگاه های اقامتی متعددی در قسمت های مختلف کشورمان و در حوالی جاده ها برای استراحت و آسایش بیشتر کاروانیان ساخته و پرداخته شدند، هیچ وقت شاه عباس دستور به ساخت کاروانسرایی در نزدیکی کویر مرنجاب را نداد تا اینکه در حین حمله سپاهیان تاجیکستان و افغانستان به ایران، وی اوضاع امنیتی منطقه فعلی کویر مرنجاب را متزلزل پنداشت و خیلی سریع دستور داد تا یک دژ مستحکم دفاعی در داخل منطقه این کویر احداث نمایند و نزدیک به 500 سرباز هم برای این قلعه نظامی در نظر گرفت تا در صورت یورش دشمنان، بتوانند از منطقه مرنجاب صیانت و پاسداری نمایند.

بعدها در کتب مختلف تاریخی از این قلعه که شکل و شمایلی همچون یک کاروانسرا را به خود داشته، به نام یکی از دلایل به معروفیت رسیدن جاذبه های گردشگری کویر مرنجاب یاد شده است.

آشنایی با موقعیت مکانی کویر مرنجاب

کویر مرنجاب اصفهان، یکی از نواحی گرم و خشک ایران است که به دلایل زیادی از جمله مجذوب نمایندهیت های درونی، امنیت کلی، شرایط جوی و همچنین تنوع پوشش های گوناگونی از گیاهان و جانوران تبدیل شده به یک مقصد مناسب برای گردشگران و توریست های علاقمند به گشت و گذار در نواحی خشکی و کویری کشورمان!

طبق گفته مهندسان و کارشناسان مربوطه، ارتفاع کویر مرنجاب از سطح دریا حدودا 850 متر تخمین زده شده و بلند ترین قسمت موجود در این کویر شن و ماسه هم از ارتفاع 880 متری برخوردار می باشد.

این کویر از بخش شرقی خود به پارک ملی کویر و کویر بند ریگ، از شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل، از غرب به کویر مسیله و دریاچه نمک حوض مره و دریاچه نمک حوض سلطان و از جنوب هم به خودِ شهرستان آران و بیدگل منتهی می گردد.

در این کویر توریستی و قابل قبول به لحاظ سرمایه گذاری، گونه های مختلفی از گیاهان نظیر درخت گز و تاق و در کنار تنوع وسیعی از گونه های جانوری همچون روباه شنی، مارمولک، بزمجه، آفتاب پرست، مار، عقرب، تیهو، کفتار، گرگ، شغال، شاهین و حتی عقاب دیده می شوند که نشان از وجود منابع کافی (آب و غذا) در خاک کویر مرنجاب می باشد. ناگفته نماند که گزارشاتی مبنی بر وجود چند قلاده یوزپلنگ هم در این منطقه منتشر شده که هنوز صحت این مسئله از سوی سازمان های ذی صلاح تایید نشده است.

خصوصیات منحصر به فرد موجود در منطقه

در بین جاذبه های گردشگری کویر مرنجاب دو جاذبه طبیعی و شگفت انگیز به نام دریاچه نمک آران و بیدگل و همچنین جزیره سرگردان وجود دارد که از جمله مقاصد توریستی و گردشگری موجود در کویر مرنجاب بتعداد می فرایند و همه روزه با استقبال متعددی از سوی گردشگران داخلی و خارجی سفر نموده به این منطقه روبرو می شوند.

طبق گفته بومیان ساکن در منطقه مرنجاب، هر دوی این جاذبه های مجذوب نماینده و دیدنی در بیشتر ماه های سال کاملا خشک و بی آب هستند و تنها زمانی که اندکی رحمت الهی نصیب آنان می گردد، حاصلخیز و پر آب شده و مجذوب نمایندهیت های بصری آنان چندین برابر می گردد.

جالب است بدانید که در بخش شرقی این کویر، چاهی حفاری شده که به احتمال زیاد در گذشته های این مکان از آن به نام یک آبخوری مخصوص چهارخاتمه استفاده می شده است. همچنین کاروانسرایی هم در حوالی همین منطقه دیده می گردد که بنابر گفته تاریخ شناسان کشورمان زمان طراحی و احداث آن، مربوط به سال 1012 هجر قمری است و در آن هنگام هم به دلیل استقرار در راستای جاده معروف ابریشم از کاروان های پرتعدادی استقبال می نموده است.

در این کاروانسرا تعدادی سرباز هم مستقر شده بودند که از اموال و جان تجار و مسافران حفاظت می کردند و مانع دست درازی یاغی ها به کاروان های آنان می شدند! شایان ذکر است که کاروانسرای مرنجاب از جمله مقاصد رفاهی و استراحتی برای مردمی بود که قصد سفر به اصفهان و خراسان را داشته و در جهت تجارت ایران با سایر کشورهای آسیایی و اروپای شرقی ساخته شده بود.

جالب است بدانید که در حدفصل کمی از کاروانسرای مرنجاب، قناتی وجود دارد که منبع تامین نماینده آب شیرین برکه ای است که در داخل کویر قرار گرفته و یکی از موارد اعجاب انگیز این جاذبه طبیعی کشورمان، یعنی کویر مرنجاب بحساب می آید، چرا که متقابلا بایستی هرچه چاه و قنات در این منطقه رویت می گردد، دارای منابع آب شور باشند.

کلام آخر

در خاتمه شاید بد نباشد کمی در خصوص جزیره سرگردان در راهنمای سفر به کویر مرنجاب که از جمله مهمترین و مجذوب نماینده ترین جاذبه های موجود در کویر مرنجاب به تعداد میرود، صحبت کنیم. جزیره سرگردان در بخش جنوبی ساحل دریاچه نمک آران و بیدگل واقع شده و هنگامی که از فواصل دور به آن نگاه کنید، گویی که دو سر جزیره کاملا ناپدید می باشند، البته محققان کشف نموده اند که محو شدن بخش های زیادی از چشم بازدیدنمایندگانی که از فاصله های دور به این جزیره خیره شده اند، به دلیل وجود گرمای طاقت فرسا منطقه و همچنین پدیده شکست نور است. ناگفته نماند که ساکنان قدیمی کویر مرنجاب به دلیل اینکه گمان می کردند این جزیره بصورت مداوم و پیوسته در حال حرکت است و شبیه یک کشتی سرگردان در یک دریای بیکران شن و ماسه ای هست، آن را جزیره سرگردان خطاب نموده اند.